Oryginalny tekst „Osterreichischer Kachelofenverband”
Co daje piec, czego nie sposób osiągnąć za pomocą innych grzejników?
Naukowcy znaleźli odpowiedź: tajemnica kryje się w kaflach, w zdolności akumulowania oraz zdrowym promieniowaniu ciepła. Tym tematem od wielu lat zajmuje się Instytut Doświadczalno-Badawczy Zdunów (VFH) w Austrii, we współpracy z innymi organizacjami badawczymi. Punktem wyjściowym dla jego badań były na początku parametry, które są już od dawna znane, np. fakt, że ciepło pieca kaflowego ma pozytywny wpływ na klimat pomieszczenia. Piec kaflowy w trakcie oddawania ciepła ma szczególnie wysoki udział w łagodnym i przyjemnym promieniowaniu cieplnym. Promieniowanie to powoduje również, że przy takiej samej temperaturze powietrza w pomieszczeniu odczuwa się intensywniejsze ciepło. W przypadku pieca kaflowego dochodzi do jeszcze silniejszego uwydatniania się określonych stref temperatur w pomieszczeniu.
Przyjemne promieniowanie cieplne pieca kaflowego przynosi wiele korzyści. Temperatura powietrza w pomieszczeniu może być niższa, ponieważ otaczające powierzchnie są cieplejsze. Prowadzi to do wyższej wilgotności powietrza. Także cyrkulacja powietrza w pomieszczeniu jest znacznie mniejsza niż przy ogrzewaniu konwekcyjnym. Konwekcja jest zjawiskiem, w trakcie którego powietrze po ogrzaniu wznosi się, po czym – już schłodzone – opada. Tym sposobem zachodzi ciągła cyrkulacja powietrza w pomieszczeniu. Piec kaflowy, który promieniuje swoim ciepłem bezpośrednio do pomieszczenia, zapewnia mniejszą odczuwalność ruchów prądu powietrza, a wraz z tym – redukuje wznoszenie się kurzu w pomieszczeniu. Wszystkie te argumenty sprawiają, że ciepło pieca kaflowego jest odczuwane przez ludzi jako szczególnie przyjemne.
Badanie klimatu pomieszczenia
Zaczęto szukać sposobów, by uwzględnić w pomiarach ludzkie ciało i jego reakcje, ponieważ to w końcu człowiek subiektywnie decyduje o odczuwanym cieple. Zakładano przy tym, że na tę subiektywną decyzję muszą mieć wpływ niepodważalne, obiektywne czynniki. Wspólnie z austriackim Instytutem Biologii Budulcowej Ekologii (IBO) i Instytutem do spraw Techniki Nieinwazyjnej Joanneum Research, Instytut Badawczo-Doświadczalny przeprowadził szeroki zakres pomiarów, których punktem centralnym stało się oddziaływanie klimatu pomieszczenia na organizm człowieka.
Doświadczenia udowadniają odczuwanie przyjemności w cieple pieców kaflowych Doświadczenia zostały przeprowadzone w ten sposób, że dokonywane próby miały te same temperatury zarówno przy piecu kaflowym, jak i przy grzejniku konwekcyjnym. Poza tym doświadczenia odbywały się w klimacie zbliżonym do warunków zewnętrznych w tym samym dniu tygodnia i o tej samej godzinie, ponieważ człowiek podlega zarówno cyklowi dnia, jak i tygodnia. Ów rytm biologiczny mógłby więc wpłynąć na osiągnięte wyniki. Doświadczeniom poddano 18 kobiet i 18 mężczyzn. Po pobycie w pomieszczeniu doświadczalnym zadano im między innymi pytanie, jak przyjemne było ciepło obu rodzajów ogrzewania. Odpowiadając mogli dokonać wyborów w skali od 1 do 10. Ranking odpowiedzi wskazuje, że ciepło pieca kaflowego było odczuwane jako znacznie przyjemniejsze.
Promieniowanie cieplne pieców kaflowych podwyższa odporność
Również przy samych pomiarach trzymano się dokładnie wytyczonego przebiegu doświadczenia. Osoby biorące udział w badaniu relaksowały się przed doświadczeniem w pozycji leżącej. Następnie szybko musiały wstać. Taki proces jest dla organizmu dużym obciążeniem. Widać to po skokowym wzroście częstotliwości tętna. Wyniki uzyskane przy pomocy kurtki z sensorami pokazały, że podwyższone uderzenia pulsu są mniejsze w otoczeniu pieca kaflowego, niż przy innych urządzeniach grzewczych. Człowiek, odczuwający ciepło pieca kaflowego, jest tym samym odporniejszy na obciążenia niż w sytuacji, gdy poddany jest cyklowi konwekcyjnemu innych urządzeń grzewczych.
Piec kaflowy źródłem odprężenia
Po doświadczeniu z obciążeniem dokonywano dalszych pomiarów w fazie odpoczynku. Stwierdzono przy tym, że także odprężenie w otoczeniu pieca kaflowego następuje szybciej niż przy ogrzewaniu konwekcyjnym. Interesującym wynikiem był również spadek napięcia psychicznego. Można je odczytać ze stosunku uderzeń pulsu do częstotliwości oddychania, tak zwanej liczby oddechowo-pulsowej. Normalnie, w czasie odprężenia psychicznego, liczba ta mieści się w przedziale 3÷4. Tyle uderzeń pulsu przypada wtedy u człowieka na jeden oddech. Jeśli jednak dojdzie do napięcia psychicznego, a więc do stresu, wtedy częstotliwość pulsu wzrasta znacznie szybciej, niż częstotliwość oddychania. Wówczas owa liczba zmienia się i te właśnie różnice zostały wykazane na osobach biorących udział w doświadczeniu.
Austriacki Instytut do spraw Pieców Kaflowych – Instytut Doświadczalno-Badawczy Zdunów w Austrii, Dassanowskyweg 8, 1220 Wiedeń. Redakcja i opracowanie: Gerhard Dalla-Bona, odpowiedzialny za treść Dr Thomas Schiffert, 2008.
ÖSTERREICHISCHER KACHELOFEVERBAND (Austriackie Stowarzyszenie Zduńskie) z siedzibą w Wiedniu to prężna organizacja społeczna zrzeszająca ponad 600 członków. Prezesem OKV aktualnie jest dr. Thomas Schiffert. OKV ma własne centrum naukowo-badawcze oraz co roku organizuje znane w całej Europie targi zduńskie KOK w Wels. Oryginalny tekst „Osterreichischer Kachelofenverband” ukazał się dzięki zaangażowaniu firm RATH i Godkowie.
